شتاب اشتغال فناورانه

59 پارک علم و فناوری در کشور تاکنون توانسته اند 140 هزار شغل فناورانه ایجاد کنند. برنامه فراگیر تولید 500 هزار شغل در پارک های علم و فناوری نشان می دهد، اراده های بزرگی در مسیر تجاری سازی علم در کشور رقم خورده است

نویسنده: صادق غفوریان

مترجم:


در اقتصاد جهان امروز، حرف اول تولید ثروت را به دلیل ارزش افزوده بالا، مراکز فناوری، فناوران و دانش بنیان ها می زنند. یعنی کشورهایی که به ویژه در سه دهه اخیر به این باور رسیدند، تمام همت و تلاششان را در جهت توسعه این امر به کار بسته و کوشش کردند سهم بازارهای خود از حوزه فناوری را افزایش دهند.
در این راستا در کشور ما نیز در این زمینه تلاش های زیادی با وجود سختی ها و محدودیت های موجود صورت گرفته که این کوشش ها امروز ایران را در عرصه «تولید علم» در شمار 17 کشور نخست جهان قرار داده است. البته که مسیر وصول به مرحله تجاری سازی و تولید صنعتی در فرایند بلوغ فناوری، طولانی است اما با وجود این، فناوران ایرانی با اراده های بلندشان در عرصه های گوناگون نشان داده اند این مسیر برایشان خیلی زود دست یافتنی است.
اشتغال 140 هزار فناور در 59 پارک
​​​​​​​در این زمینه روز گذشته معصومه خان احمدی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه فناوری و نوآوری گفت: در حال حاضر ۵۹ پارک علم و فناوری زیرمجموعه وزارت علوم داریم که درحدود ۱۴۰  هزار فناور در آن شاغل هستند. در این ۵۹ پارک، ۹ هزار و ۹۸۰ شرکت دانش بنیان و ۲۹۷ مرکز رشد واحدهای فناور مشغول فعالیت هستند.
برنامه توانمندسازی 50 هزار فناور
وزارت علوم همراه با رویکردهای جهانی تولید ثروت از فناوری، تلاش در جهت توانمندسازی پارک های علم و فناوری را به طور جدی در دستور کار خود دارد. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه فناوری و نوآوری در این باره توضیح می دهد: موضوع اشتغال در پارک‌های علم و فناوری یکی از موضوعات کلیدی به خصوص در استان‌هایی که چالش بیکاری دارند، محسوب می‌شود. یکی از وظایف پارک‌های علم و فناوری این است که به کمک استان‌ها بیایند و بتوانند در موضوع حل چالش بیکاری، بازوی اجرایی برای استانداری‌ها باشند.
در همین راستا موضوع ارتقای سطح توانمندسازی دانش آموختگان دانشگاه‌ها در دستور کار معاونت قرار دارد که در حال حاضر اجرای این برنامه آغاز شده است. وی با اعلام این که برنامه داریم امسال ۵۰ هزار دانش آموخته  دانشگاهی را برای اشتغال در پارک‌های علم و فناوری توانمند کنیم، گفت: عنوان این برنامه TRL صفر و یک نام دارد و هدف این برنامه این است که صاحبان ایده یا دانش آموختگانی که صاحب انگیزه هستند اما ایده ندارند، در دانشگاه‌ها جذب و توانمند شوند. به گفته این مسئول، این دانش آموختگان در قالب مراکز رشد حمایت‌هایی مثل منتورینگ، آموزش، تامین مالی اولیه تامین فضای کاری دریافت می‌کنند تا در نهایت این افراد به نیروهای مولد و ورودی‌های مناسب برای پارک‌های علم و فناوری تبدیل شوند.
برنامه افزایش اشتغال فناورانه به 500 هزار نفر
خشنود می شویم وقتی از اراده های بلند دلسوزان این سرزمین آگاه می شویم: پارک‌های علم و فناوری تاکنون توانسته‌اند ۱۴۰ هزار شغل ایجاد کنند که برنامه داریم این تعداد را به ۵۰۰ هزار شغل افزایش دهیم.
بودجه کنونی 2 درصد؛ اگر افزایش یابد...
بی شک این مسیر لوازم و نیازمندی هایی دارد که چنان چه محقق شود، راه های طولانی، نزدیک تر می شود. در این باره، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم به نوعی درد دل می کند و می گوید: بودجه پارک‌های علم و فناوری حدود ۲ درصد از بودجه آموزش عالی است. با همین پایه بودجه‌ای ضعیف، پارک‌های علم و فناوری توانستند ۱۴۰ هزار شغل ایجاد کنند. باید این تعداد را به ۵۰۰ هزار شغل برسانیم که تحقق این امر مستلزم ۴ برابر کردن بودجه پایه پارک‌هاست.
بودجه ها کامل تخصیص نمی یابد
یکی دیگر از احتیاجات این حوزه، علاوه بر تصویب بودجه، تخصیص کامل آن است: در  سال گذشته پارک‌های علم و فناوری حدود ۶۷ درصد تخصیص بودجه داشتند و امسال نیز تا شهریور ماه، فقط 31 درصد بودجه تخصیص یافت که با مطلوب فاصله دارد.
راه بلوغ فناوری را می توان کم کرد، اگر...
علم در مسیر وصول و بلوغ به فناوری، فرایند پیچیده و دشواری را طی می کند. اما دانشمندان ایرانی در عرصه های گوناگون توانسته اند، این مسیر را کوتاه کنند؛ نمونه ای از این توانمندی ایرانی را در حوزه سلول های بنیادی کشور شاهدیم که دانشمندان این عرصه در پژوهشگاه رویان توانسته اند، مسیر تجاری سازی و تولید صنعتی علم را کوتاه کنند. دکتر انسیه حاجی زاده صفار، مدیر مرکز توسعه فناوری محصولات پیشرفته سلولی پژوهشکده رویان به خراسان می گوید: «در کشورهایی که محدودیت های مرتبط با تحریم و مسائل مالی را ندارند، برای بلوغ فناوری بازه ای ۱۵ تا ۲۰ سال را پیش بینی می کنند و من افتخار می کنم در گفت وگو با شما اعلام کنم که من نماینده گروهی هستم در رویان که در همین شرایط سخت ممنوعیت ورود مواد و تجهیزات پیشرفته توانسته اند مراحل بلوغ فناوری را به ۷ تا ۸ سال برسانند.»
ما روایت جهاد علمی در جهت صنعتی سازی و تولید ثروت از علم در پژوهشگاه رویان را به عنوان نمونه ای ذکر کردیم که چنان چه بسترهای لازم در این مسیر فراهم شود، بی شک دانشمندان جوان این سرزمین که جایگاه تولید علم ایران را به رتبه 15 جهان رسانده اند، خواهند توانست این کشور را نیز به قله های تولید ثروت از دانش برسانند.
10 شماره آخر
پربازدیدهای خراسان آنلاین