واگویه های رنج

نگاهی به کتاب «نشان کرده» نوشته «بلقیس سلیمانی»

نویسنده: حیدر کاسبی

مترجم:

​​​​​​​
اگر چهل سالگی را سن فرزانگی بدانیم، آن گونه که قدما گفته اند باید بپذیریم که بعضی از بهترین آثار ادبیات نیز توسط نویسندگانی خلق می شود که در میان سالی منتشر می شوند. کم نیستند نویسندگانی که آثار ابتدایی خود را انکار کرده و بر کتاب های بعدی شان مهر تایید می زنند؛ همان کتاب هایی که در میان سالی و در اوج پختگی نوشته اند.البته که همیشه استثناهایی هم وجود دارد و نویسندگانی نیز هستند که در کتاب اولشان درخشان ظاهر شده و در آثار بعدی افول می کنند.بلقیس سلیمانی داستان نویس کرمانی جزو نویسندگانی است که نوشتن را از سنین بالا آغاز و با همان داستان های اولش نگاه ها را به خود جلب کرده است.
 وفاداری به متن با بومی گرایی
مجوعه داستان «نشان کرده»  تازه ترین کتاب بلقیس سلیمانی ست که حالا به آن درجه از محبوبیت رسیده که می توان منتظر کتاب تازه ای از او بود.یکی از ویژگی های قابل توجه داستان های این نویسنده  پرداختن به فرهنگ بومی ست و در کلیت آثار او این « بومی گرایی» مشاهده می شود. چیزی که انگار نویسندگانی که به اصل وفاداری با خود اعتقاد دارند، گریزی از آن نداشته و به شکلی کاملا آگاهانه در نوشته هایشان به این شاخصه پر و بال می دهند. به عنوان مثال در  داستان کوتاه « گل بانو» در چندین و چند نوبت «سلیمانی» مخاطبش را به کوچه پس کوچه های کرمان برده و داستانش را با فرهنگ آن جغرافیا پیوند می زند: «گل بانو، نذر کردم اگر محسن آزاد بشه چهل شب، جمعه برم پیریکه شمع روشن کنم. گل بانو پریشب خواب دیدم چادرمو توی یک مجلس عروسی گم کردم، می دونستم خواب بدی دیدم، صبح کله سحر رفتم دم قنات شمس آباد همه خوابمو برای آب تعریف کردم تا با خودش ببره، چادر ، بخت آدمه گل بانو، نکنه....»
تعریف کردن خواب برای آب علاوه بر این که به یکی از فرهنگ های بومی منطقه ای در ایران اشاره دارد، در دل خود یک لطافت شاعرانه هم دارد و باعث می شود این احساس به مخاطب دست دهد که با یک متن دست اول و تازه روبه رو شده است.
همان طور که اشاره شد تقریبا در همه آثار بلقیس سلیمانی این ویژگی مشاهده می شود که کتاب « نشان کرده» هم از این قاعده مستثنی نیست.این ویژگی حتی در نام گذاری کتاب هم دیده می شود و «نشان کرده» ظاهراً به آن رسم قدیمی نشان کردن دختری برای پسری از کودکی اشاره دارد که هنوز هم در بعضی از مناطق رواج دارد.
فراموشخانه جنگ
کتاب «نشان کرده» به قسمتی از زندگی زنان که آثار جنگ بر زندگی آن ها گاهی حتی بیشتر از مردان باقی مانده و آسیب زده می پردازد.بلقیس سلیمانی در این کتاب دست گذاشته ، روی بخشی از زندگی زنان که کمتر به آن پرداخته شده است.
داستان « نشان کرده» قصه دختری به نام «خوبناز» است که نشانه روشنی از نامزدش که در جنگ بوده ، ندارد و عاشقانه انتظارش می کشد. گویا «خوبناز» در این کتاب نماینده تمام زن هایی ست که جنگ، روح آن ها را درگیر کرده و کمتر کسی به خاطر این همه پایداری و استقامت از آن ها قدردانی کرده است. زن هایی که در پشت صحنه جنگ ها با تمام آسیب هایی که متحمل شده اند رفته رفته به فراموشی سپرده می شوند.
در بخشی از کتاب « نشان کرده» می خوانیم:
«آن که باید مطمئن باشد خودش است و آن که باید باور کند هم باز خودش است... خارها دسته دسته می خلند در قلب خوبناز، همکلاسی سابقش هم باور نمی کند نامزد او اسیر است و از همه بدتر آنکه کاملا مشخص است که او هم خوبناز را خلچمکی بیش نمی بیند...»
«نشان کرده» جدیدترین کتاب بلقیس سلیمانی است که امسال توسط نشر چشمه منتشر شده است.
10 صفحه اول