هنر کاریکاتور، از روزهای ابتدایی شکل‌گیری‌اش تا روزگار ما، همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین هنرهای بصری برای انتقال پیام‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دفاعی شناخته می‌شود. این هنر با استفاده از نمادپردازی، جنبه‌های مختلف یک موضوع را نمایش می‌دهد و درعین‌حال، مخاطب را به تفکری عمیق وادار می‌کند. از زمان خلق اولین کاریکاتور تا امروز در جنگ‌ها و درگیری‌های بین‌المللی، کاریکاتور به شکلی مؤثر نقش اطلاع‌رسانی، انتقاد و حتی تحریک افکار عمومی را برعهده داشته است.

تاریخچه کاریکاتور در تحولات ایران
نخستین نمونه‌های این هنر در سطح جهان به حدود قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد، اما آثار قدیمی‌تر، مانند حکاکی‌های طنزآمیز شهر پمپی، نشان می‌دهند که نقش انتقادی کاریکاتور حتی به‌ پیش از تاریخ ذکرشده هم برمی‌گردد.
در ایران، رواج کاریکاتورهای مطبوعاتی در دوره قاجار و مشروطه به اوج رسیدند و کمک شایان توجهی در جریان حق‌طلبی و دفاع از مرزوبوم ایران دربرابر بیگانگان ایفا کردند. در آن زمان رسانه‌ها با استفاده از این ابزار بسیاری از موارد را به‌نقد می‌کشیدند و تأثیر زیادی بر دیدگاه‌های عمومی داشتند به‌ویژه این که این هنر در آن زمان که میزان سواد مردم به‌شدت پایین‌ بود، در انتقال مفهوم کمک شایان توجهی به بیان حق و حقیقت داشت. البته امروز هم به دلیل تفاوت خط و زبان کشورها با یکدیگر، این هنر را می‌توان همچنان نسبت به بسیاری از هنرها در انتقال پیام به دیگر نقاط جهان پیشتاز قلمداد کرد.
نقش کاریکاتور در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی
پس از مشروطه و همزمان با دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی نیز کاریکاتور به ابزاری حیاتی در روایتگری جنگ و حق‌طلبی و دفاع از میهن تبدیل شد. بسیاری از هنرمندان با خلق آثاری، روحیه مردم را تقویت کردند و درعین‌حال، تناقضات اجتماعی و اقتصادی را به تصویر کشیدند. برخی از چهره‌های شاخص این هنر، مانند جواد علیزاده، سید مسعود شجاعی طباطبایی و ... تا امروز آثار ماندگاری در این زمینه خلق کرده‌اند.
​​​​​​​
کاریکاتور علیه ظالم
تا زمان نگارش این گزارش یعنی 27 خرداد هزار و چهارصد و چهار و درحالی‌که چهار روز از شروع حمله اسرائیل به ایران می‌گذرد، کاریکاتورهای بسیاری در رسانه‌های جهانی منتشرشده‌اند که جنبه‌های مختلف این بحران را بررسی می‌کنند. برخی از این آثار به‌نقد سیاست‌های جنگ‌طلبانه اسرائیل پرداخته‌اند، درحالی‌که برخی دیگر، پیامدهای انسانی این جنگ را به تصویر کشیده‌اند.
ازجمله کاریکاتورهای معروفی که این روزها موردتوجه رسانه‌ها قرارگرفته، تصویری از نتانیاهوست که در حال فرار به پناهگاه زیرزمینی است؛ این کاریکاتور را کمال شرف، کارتونیست یمنی، خلق کرده است. این تصویر کنایه‌ای از ترس و ضعف اسرائیل در برابر حملات ایران است و نشان می‌دهد که چگونه هنرمندان از کاریکاتور برای بیان انتقادی استفاده می‌کنند. کمال شرف همچنین در جدیدترین کاریکاتورهای خود به موضوعاتی از قبیل سرنگونی هواپیمای اف- 35 اسرائیل توسط ایران، حملات موشکی ایران به اسرائیل در قالب دفاع مشروع از سرزمینمان و همچنین تصویر حملات اسرائیل به ساختمان صداوسیمای ایران پرداخته است.
علاوه بر این، برخی کاریکاتوریست‌های دیگر از نقاط دیگر جهان و همچنین هنرمندان ایرانی در این روزها به تأثیر حملات ایران و واکنش‌های دفاعی آن پرداخته و آن‌ها را به تصویر کشیده‌اند.
کاریکاتور؛ ابزاری برای نقد سیاست‌های جهانی
گفتیم که یکی از ویژگی‌های اصلی کاریکاتور، قابلیت درک جهانی آن است. برخلاف متون خبری که نیاز به ترجمه دارند، تصاویر طنز می‌توانند بدون نیاز به توضیح، پیام خود را به مخاطبان بین‌المللی منتقل کنند. همین موضوع  باعث شده که کاریکاتورهای مرتبط با جنگ ایران و اسرائیل، در سطح جهانی موردتوجه قرار گیرند و واکنش‌های مختلفی را از سوی مردم و سیاستمداران برانگیزند.
امروزه، با رشد رسانه‌های تصویری و فضای دیجیتال، انتشار این آثار سریع‌تر و گسترده‌تر شده است و باقدرت انتقال سریع پیام، مخاطبان را به تفکر، تحلیل و واکنش وامی‌دارد. با توجه به موضوعاتی که مطرح شد در زمانه جنگ امروز، علاوه بر رویارویی مستقیم با دشمن نیاز به استفاده از ابزارهای رسانه‌ای و هنر جهانی کاریکاتور بیش‌ازپیش ضروری به نظر می‌رسد.