مانده تسهیلات کلان مشکوک‌الوصول ۱۸ بانک و مؤسسه اعتباری خصوصی تا پایان شهریورماه به بیشتر از ۲۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده که بازگشت آن در هاله‌ای از ابهام است.«بیش از ۲۷۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات کلان پرداخت شده توسط ۱۸ بانک و مؤسسه اعتباری خصوصی در لیست مطالبات مشکوک‌الوصول این بانک‌ها قرار گرفته است.» به گزارش خبرگزاری فارس، جدیدترین آمار منتشر شده از تسهیلات کلان غیرجاری بانک‌ها نشان می‌دهد از مجموع 340.4 هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان این ۱۸ بانک، بیش از ۲۷۰ هزار میلیارد تومان مشکوک‌الوصول است که این رقم نیز به جز یک بانک خصوصی است که ترجیح داده رقم مطالبات مشکوک‌الوصول خود را شفاف نکند.در واقع حدود ۸۰ درصد تسهیلات کلان غیرجاری این بانک‌ها مشکوک‌الوصول است. مطالبات مشکوک‌الوصول به مطالباتی گفته می‌شود که بیش از ۱۸ ماه از تاریخ سررسید یا قطع بازپرداخت اقساط آن گذشته و نقد شدن و وصول آن‌ها در هاله‌ای از ابهام است. در صورتی که دیگر امیدی به بازگشت مطالبات مشکوک‌الوصول نباشد این مطالبات در فهرست مطالبات لاوصول یا غیر قابل وصول قرار می‌گیرند.میزان تسهیلات کلان مشکوک‌الوصول این ۱۸ بانک معادل ۲ برابر سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۹۶ است که بعد از امضای قرارداد برجام در کشور اتفاق افتاد و رقم آن 2.6میلیارد دلار بود.

۶۷ درصد تسهیلات مشکوک‌الوصول مربوط به 2بانک
دو بانک از این ۱۸ بانک روی هم ۱۸۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان مشکوک‌الوصول دارند که حدود ۶۷ درصد کل تسهیلات مشکوک‌الوصول بانک‌ها و مؤسسات اعتباری خصوصی را شامل می‌شود و رقم دلاری آن 3.7 میلیارد دلار؛ یعنی بیشتر از کل سرمایه‌گذاری خارجی در سال های ۹۶ و ۹۷ در کشور است. دو بانکی که در حوزه مال‌سازی و پرداخت تسهیلات به خاندان‌های معروف و متخلف سرآمد همه بانک‌ها هستند و در واقع بیشتر این تسهیلات را به خودشان پرداخت کرده‌اند که سهام‌دار عمده بانک هستند.همچنین این ۱۸ بانک و مؤسسه اعتباری خصوصی تا پایان شهریورماه 26.2هزار میلیارد تومان مانده تسهیلات کلان معوق دارند. تسهیلاتی که از تاریخ سررسید آن‌ها بیشتر از ۶ و کمتر از ۱۸ ماه گذشته است.علاوه بر این 66.4 هزار میلیارد تومان تسهیلات سررسید گذشته نیز توسط این بانک‌ها ثبت‌ شده است؛ یعنی تسهیلاتی که از تاریخ سررسید یا قطع بازپرداخت آن‌ها بیشتر از ۲ و کمتر از ۶ ماه گذشته است.
برخی کارشناسان بانکی اعتقاد دارند مانده تسهیلات کلان غیرجاری و جاری بانک‌ها رقم بیشتری دارد و شبکه بانکی تمام اطلاعات را در این خصوص منتشر نمی‌کند.بانک مرکزی نیز هنگام انتشار این اطلاعات تأکید دارد که این اطلاعات توسط شبکه بانکی ارسال شده است و مسئولیت صحت آن نیز بر عهده شبکه بانکی است.بررسی‌های انجام شده نیز نشان می‌دهد بانک مرکزی قبل از انتشار اطلاعات آن را راستی‌آزمایی یا بررسی نمی‌کند و در صورتی که بانک در خصوص ارائه این اطلاعات سهواً یا عمداً خطایی مرتکب شود، این خطا مشخص نمی‌شود. به عنوان مثال در آخرین آمار منتشر شده از تسهیلات کلان غیرجاری بانک‌ها تا پایان شهریورماه امسال مانده اصل تسهیلات کلان غیرجاری یک بانک خصوصی با تسهیلات مشکوک‌الوصول آن تناقض دارد که ما در این گزارش رقم کمتر را در نظر گرفته‌ایم. همچنین یک بانک خصوصی دیگر ستون مربوط به تسهیلات سررسید گذشته، معوق و مشکوک‌الوصول را خالی گذاشته و تنها به انتشار کل تسهیلات کلان غیرجاری اکتفا کرده است در حالی که بقیه بانک‌ها به تفکیک آن را منتشر کرده‌اند؛ بنابراین ضرورت دارد بانک مرکزی در این حوزه نظارت بیشتری داشته باشد و اطلاعات قابل اتکایی را در اختیار پژوهشگران و رسانه‌ها قرار بدهد.