فستینگ مناسب من است؟

اگر به دنبال یک الگوی غذایی هستید و می‌خواهید رژیم فستینگ -همان رژیم هما در سریال پایتخت- را انتخاب کنید، باید قبل از هر چیز درباره آن، ضرورت‌هایش و ... بدانید

نویسنده: محمد شاهدی | فیزیولوژیست ورزشی

مترجم:

  یا همان رژیم فستینگ، مدتی است که در میان علاقه‌مندان به کاهش وزن و سبک زندگی سالم، جایگاه ویژه‌ای یافته است. حتی در سریال محبوب «پایتخت» نیز شاهد بودیم که شخصیت هما با پیروی از این رژیم، سبک زندگی خود را تغییر داده بود. اما آیا این روش تغذیه‌ای برای همه مناسب است؟ در این مطلب می‌خواهیم این رژیم را به‌طور دقیق و علمی بررسی کنیم و از این بگوییم که چه کسانی می‌توانند گزینه‌ مناسب رژیم فستینگ باشند و چه کسانی نباید به سراغ آن بروند. در این مطلب جواب سوالات‌تان را درباره فستینگ خواهید گرفت.
​​​​​​​
 در رژیم فستینگ چه خبر است؟
فستینگ (Fasting)، یک الگوی غذایی است که بر مبنای زمان‌بندی مشخصی برای خوردن و نخوردن غذا عمل می‌کند. برخلاف رژیم‌های سنتی که تأکید زیادی بر نوع و میزان کالری دارند، در فستینگ تمرکز بر بازه‌های زمانی تغذیه است. یکی از رایج‌ترین الگوها، رژیم ۱۶/۸ است؛ به این معنا که فرد ۱۶ ساعت در شبانه‌روز چیزی نمی‌خورد (به‌جز آب، چای یا قهوه‌ بدون شکر) و تنها در بازه‌ ۸ ساعته‌ باقی‌مانده مجاز به خوردن وعده‌های غذایی است. برای مثال، فرد می‌تواند آخرین وعده‌ غذایی‌اش را ساعت ۸ شب مصرف کند و وعده‌ بعدی را تا ساعت ۱۲ ظهر روز بعد به تعویق بیندازد. این الگوی زمانی ساده، بدون نیاز به شمارش مداوم کالری یا حذف گروه‌های غذایی، موجب جذب توجه افراد بسیاری شده است.
 علم درباره فستینگ چه می‌گوید؟
 بر اساس پژوهش‌های منتشرشده در مجله‌ New England Jounal of Medicine ، فستینگ می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی بدن داشته باشد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش وزن و چربی بدن| فستینگ باعث کاهش میزان انسولین خون می‎شود و بدن را به سمت مصرف ذخایر چربی سوق می‌دهد.
بهبود حساسیت به انسولین| در افراد مبتلا به مقاومت انسولینی یا پیش‌دیابت، فستینگ می‌تواند در کنترل قند خون مؤثر باشد.
افزایش انرژی ذهنی| برخی افراد گزارش داده‌اند که با پیروی از این الگو، تمرکز و هوشیاری ذهنی‌شان بهبود یافته است.
کاهش التهابات بدن| رژیم فستینگ می‌تواند فعالیت برخی از عوامل التهابی را کاهش دهد که در بیماری‌های مزمن نقش دارند.
محبوبیت فستینگ در فرهنگ عمومی|محبوبیت این رژیم در ایران زمانی بیشتر شد که شخصیت «هما» در سریال «پایتخت» با اشاره به این الگوی تغذیه‌ای، کاهش وزن و احساس سبکی را تجربه کرده بود. با این حال، باید توجه داشت که آنچه در قالب داستان‌های نمایشی دیده می‌شود، لزوماً بر پایه‌ داده‌های علمی دقیق نیست و پیروی از این رژیم نیازمند شناخت وضعیت بدنی و سبک زندگی فردی است.
 فستینگ گزینه روی میز این افراد نیست
با وجود مزایای متعدد، فستینگ برای همه‌ افراد مناسب نیست. در برخی شرایط، این رژیم می‌تواند عوارضی جدی به‌همراه داشته باشد. افراد زیر باید از اجرای این رژیم خودداری کرده یا حتماً با پزشک مشورت کنند:
زنان باردار یا شیرده| نیازهای تغذیه‌ای این گروه بسیار بالاست و فستینگ ممکن است به مادر و جنین آسیب برساند.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا وابسته به انسولین| کاهش شدید قند خون در این افراد خطرناک است.
کودکان و نوجوانان در سن رشد| حذف وعده‌های غذایی می‌تواند رشد جسمی و ذهنی آن‌ها را مختل کند.
افراد دچار اختلالات تغذیه‌ای| فستینگ ممکن است رفتارهای ناسالم مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی را تشدید کند.
 نکات طلایی که باید به آن توجه کنیم
اگر فردی تصمیم به پیروی از فستینگ دارد، رعایت برخی اصول می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کند. او باید در بازه‌ مجاز تغذیه از غذاهای کامل، شامل سبزیجات، منابع پروتئین، چربی‌های مفید‌و‌کربوهیدرات‌های‌پیچیده استفاده کند. در دوره رژیم، مصرف آب، دمنوش‌های گیاهی یا چای بدون قند به حفظ عملکرد طبیعی بدن کمک می‌کند. همچنین فعالیت‌های سبک مانند انجام حرکات ورزشی سبک مانند پیاده‌روی یا یوگا در کنار رژیم، باعث افزایش چربی‌سوزی می‌شود. خواب ناکافی می‌تواند عملکرد فستینگ را مختل کند و سطح هورمون‌های گرسنگی را افزایش دهد. در نهایت رژیم فستینگ می‌تواند یک ابزار مؤثر در مسیر سلامت و کاهش وزن باشد، به‌شرط آن‌که با آگاهی، برنامه‌ریزی و مشورت اجرا شود. این الگو برای برخی افراد مزایای زیادی به‌همراه دارد، اما در عین حال برای گروهی دیگر ممکن است نامناسب و حتی خطرناک باشد.
10 صفحه آخر