هر ساله روز ۲۸ ماه می، برابر با هفتم خرداد، به عنوان روز جهانی بهداشت قاعدگی گرامی داشته می‌شود؛ چون ماه می پنجمین ماه سال است و بسیاری از بانوان هم به‌ طور متوسط پنج روز در هر ماه دچار خونریزی می‌شوند و چرخه قاعدگی بانوان معمولاً ۲۸ روز است، ۲۸ ماه می به‌عنوان نمادی برای توجه به بهداشت قاعدگی انتخاب شده است. مناسبتی برای تأکید بر اهمیت مدیریت صحیح و بهداشتی دوران قاعدگی در زندگی زنان و دختران. چرخه قاعدگی یکی از فرایندهای طبیعی و منظم بدن زنانه است که در صورت آگاهی و مراقبت مناسب، نه تنها بدون دردسر سپری می‌شود، بلکه نشانه‌ای از سلامت باروری به شمار می‌رود. با توجه به حساسیت این دوران، رعایت نکات بهداشتی و فردی، کلید اصلی پیشگیری از مشکلاتی مانند عفونت، بوی نامطبوع، حساسیت‌های پوستی و حتی ناباروری در بلندمدت است. به مناسبت روز جهانی بهداشت قاعدگی در مطلب امروز به ضرورت خودمراقبتی در این دوران پرداختیم و مواردی را که رعایت آن در این دوران مهم است بررسی کردیم. با ما همراه باشید.
​​​​​​​

انتخاب نوار بهداشتی مناسب| یکی از اصلی‌ترین مواردی که در دوران قاعدگی باید به آن توجه شود، انتخاب محصول بهداشتی مناسب است. نوار بهداشتی رایج‌ترین گزینه در میان بانوان است که باید با توجه به میزان خونریزی، نوع فعالیت روزانه و حساسیت پوستی انتخاب شود. پدهای ساده، نسبت به انواع معطر یا دارای مواد جاذب، توصیه بیشتری دارند. چون مواد افزودنی می‌توانند باعث تحریک و سوزش ناحیه تناسلی شوند.  متخصصان زنان و زایمان تاکید می‌کنند نوار بهداشتی باید لطیف، با قابلیت جذب بالا و فاقد رایحه‌های شیمیایی باشد. استفاده از پدهای معطر یا تامپون، به ویژه در فصول گرم یا هنگام فعالیت زیاد، ریسک عفونت را افزایش می‌دهد.
تعویض منظم پد| یکی از اشتباهات رایج در دوران پریود، دیر تعویض‌کردن نوار بهداشتی است. حتی اگر نوار هنوز از نظر ظاهری پر نشده باشد، رطوبت و گرما محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند. این شرایط به‌ویژه در ماه‌های گرم سال می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع و عفونت ناحیه تناسلی شود. به‌طور میانگین هر ۴ تا ۶ ساعت باید نوار بهداشتی تعویض شود، حتی در موارد خونریزی کم. ماندن بیش از حد نوار بهداشتی در تماس با پوست، علاوه بر عفونت می‌تواند باعث التهاب و خارش ناحیه تناسلی شود.
شست‌وشو و خشک‌کردن صحیح ناحیه تناسلی| رعایت بهداشت ناحیه تناسلی در دوران قاعدگی ضروری است. استفاده از آب ولرم برای شست‌وشو و پرهیز از صابون‌های عطردار یا شوینده‌های قوی توصیه می‌شود. ژل‌های مخصوص بهداشتی بانوان، در صورت استفاده صحیح و متعادل، می‌توانند در حفظ تعادل PH ناحیه کمک‌کننده باشند. پس از شست‌وشو، خشک‌کردن کامل ناحیه تناسلی با دستمال تمیز و لطیف بسیار مهم است. محیط مرطوب ناحیه ژنیتال می‌تواند زمینه‌ساز رشد قارچ و باکتری شود. بنابراین، خشک‌کردن اصولی پس از هر بار شست‌وشو باید در برنامه روزانه زنان قرار گیرد.
حمام سبک و استحمام منظم| برخلاف برخی باورهای نادرست، استحمام در دوران قاعدگی نه تنها منعی ندارد بلکه بسیار توصیه می‌شود. حمام روزانه، ترجیحاً ایستاده و با آب ولرم، به کاهش بوی ناشی از قاعدگی، آرام‌کردن عضلات شکم و کاهش درد کمک می‌کند. استفاده از دوش دستی بدون فشار زیاد برای تمیز کردن سطح خارجی بدن کفایت می‌کند.
  فعالیت‌هایی که خطر عفونت را بالا می‌برند
در این دوران، دهانه رحم کمی بازتر از حالت عادی است. این مسئله احتمال ورود عوامل بیماری‌زا به رحم را افزایش می‌دهد. به همین دلیل توصیه می‌شود از شنا در استخر، استفاده از تامپون برای مدت طولانی، یا برقراری رابطه جنسی در این دوران خودداری شود. این موارد ریسک عفونت‌های واژینال و رحمی را به‌طور محسوسی بالا می‌برند. در کنار رعایت بهداشت فردی، آگاهی نسبت به علایم هشداردهنده از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر خونریزی بیش از هفت روز طول بکشد، بوی شدید و غیرعادی وجود داشته باشد، یا همراه با خارش، سوزش و دردهای غیرمعمول باشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود. بررسی رنگ خون قاعدگی نیز می‌تواند نشانه‌هایی از سلامت عمومی بدن را آشکار کند. به عنوان مثال، خون خیلی روشن یا خیلی تیره به‌طور مداوم ممکن است نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.
  نقش والدین و آموزش دختران نوجوان
یکی از جنبه‌های کلیدی حفظ بهداشت قاعدگی، آموزش درست در ابتدای بلوغ است. والدین، به‌ویژه مادران، باید پیش از اولین قاعدگی، اطلاعات لازم را در اختیار فرزندان خود قرار دهند. آگاهی از نحوه استفاده از محصولات بهداشتی، علایم طبیعی و غیرطبیعی، و شیوه مراقبت از خود در این دوران، به کاهش اضطراب و پیشگیری از بروز مشکلات کمک شایانی می‌کند.
رعایت بهداشت فردی در دوران قاعدگی، نه‌تنها سلامت زنان را حفظ می‌کند، بلکه بر کیفیت زندگی روزمره نیز تأثیر مستقیم دارد. مراقبت صحیح از ناحیه تناسلی، انتخاب نوار بهداشتی مناسب، شست‌وشوی روزانه، تغذیه سالم و استراحت کافی، مجموعه‌ای از رفتارهای ساده اما مؤثر در این مسیر هستند. روز جهانی بهداشت قاعدگی فرصتی است تا دوباره یادآوری کنیم، سلامت بدن زنانه، با آگاهی، آموزش و توجه محقق می‌شود.