​​​​​​​فاطمه ملک زاده
intenational@khorasannews.com
 در حالی‌ که دولتمردان ترکیه مدعی‌اند صادرات فولاد به اسرائیل را محدود کرده‌اند، آمارها از افزایش ۱۰۰ برابری صادرات فولاد آنکارا به تل‌آویو خبر می‌دهد. «در ۸ ماه اخیر صادرات فولاد ترکیه به فلسطین ۱۰۰ برابر شد». این آمار از داده‌های مجمع صادرکنندگان ترکیه (TIM) استخراج شده است. همه فعالیت‌های اقتصادی که به فولاد نیاز دارد، در یک سال گذشته در نوار غزه به دلیل حملات اسرائیل متوقف هستند. روزنامه‌نگار ترک «متین جیحان» می‌گوید که ترکیه همچنان نیاز ارتش اسرائیل به فولاد را تامین می‌کند، اما در اسناد گمرکی صادرات را به دروغ به نام فلسطین ثبت می‌کند. تارنمای Middle East Eye در گزارشی نوشت که تاجران ترکیه صادرات برخی محصولات به اسرائیل را افزایش داده‌اند، زیرا دولت در این زمینه سخت‌گیری ندارد. چند روز پس از عملیات طوفان‌الاقصی بود که دولت ترکیه اعلام کرد، صادرات برخی محصولات از جمله فولاد را به اسرائیل محدود می‌کند. اسرائیل از فولاد در ساخت سلاح‌های کشتار جمعی خود بهره می‌گیرد و همچنان ۶۵ درصد از نیاز به فولاد رژیم صهیونیستی توسط ترکیه تامین می‌شود.اسرائیل به لحاظ منابع، توان تامین نیاز خود را نداشته و زنجیره‌های اصلی تولید در این کشور به واردات وابسته است. کارشناس رسانه تایمز اسرائیل «واندا رامی» معتقد است که حمایت آمریکا از اسرائیل سبب شده تا امنیت تامین کالاهای راهبردی و انرژی این منطقه برای همیشه برقرار باشد اما استاد دانشگاه تل‌آویو «دیوید مناشری» می‌گوید که اگر افکار عمومی صادرات کشورهای اسلامی به اسرائیل را مختل کند، دولت نتانیاهو با یک‌ بحران همه‌جانبه که حیات اسرائیل را به مخاطره می‌اندازد، مواجه خواهد شد. اندیشکده راهبردی دانشگاه تهران نیز در گزارشی آگاه‌سازی افکار عمومی کشورهای اسلامی نسبت به صادرات این کشورها به اسرائیل را مهم‌ترین راهکار توقف زنجیره‌های تولیدی دولت نتانیاهو برشمرده است.اردوغان در سالگرد عملیات «طوفان‌الاقصی» گفته بود: «ترکیه به هر قیمتی در برابر دولت اسرائیل ایستادگی خواهد کرد»(!) در حالی که همین چند روز پیش وزیر اطلاعات اسرائیل مدعی شد: «اردوغان دوست ماست که در نقش دشمن ظاهر می‌شود، اسرائیل به کمک و لطف اردوغان به بزرگ ترین دستاوردها دست یافته است.» اردوغان نمونه بارزی برای مثال «گندم‌نمای جوفروش» است که هم با فلسطین همدردی می‌کند و هم با داشتن روابط اقتصادی محکم با اسرائیل، ترکیه را آباد می‌کند. او به ظاهر مدافع حماس   است اما فقط در حرف است و هر اقدام عملی و مشارکت در جنگ را مفید به حال ترکیه نمی‌داند.«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۰ مدعی شد: «مواضع رئیس‌جمهور ترکیه در برابر من در ملأعام با روابط تجاری بین دو طرف متفاوت است. هر سه ساعت به من می‌گوید هیتلر... الان هر ۶ ساعت یک‌بار این کار را می‌کند، اما خدا را شکر تجارت بین ترکیه و اسرائیل رونق گرفته است!»
بدیهی است که ترکیه به عنوان بازیگری مدعی در جهان اسلام نمی‌تواند در قبال فضای به اوج رسیده در غرب آسیا سکوت کند و طیف گسترده‌ای از طرح‌های حمایتی بشردوستانه به غزه تا مذاکره برای ایفای نقش میانجی را در دستور کار قرار داده است؛ به این معنی که با حمایت از فلسطین آن هم از نوع حقوق بشری می‌خواهد در آتش بس احتمالی ایفای نقش کند. از آن طرف هم اگر احتمال پیروزی اسرائیل در این جنگ وجود داشت، اعتبارش را نزد نتانیاهو و دولت‌اش از دست نداده باشد.اسرائیل به حفظ روابط با ترکیه اهمیت می‌دهد، و  به دلیل آن که اکثریت آن مسلمان است و از جایگاه مهمی در جهان اسلام برخوردار است و روابط خوبی با جهان اسلام دارد و آن را بازیگری می‌داند که می‌تواند روابط سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای با آن برقرار کند. از سوی دیگر، ترکیه نمی‌تواند از همکاری با اسرائیل به ویژه در فعالیت‌های انرژی در شرق مدیترانه صرف نظر کند.در مجموع اگرچه تنش‌های سیاسی میان آنکارا و تل‌آویو وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که منافع مشترک اقتصادی و امنیتی باعث شده تا روابط دوجانبه به‌طور کامل از هم نپاشد. ترکیه و اسرائیل به یک رابطه پیچیده «نه دوست، نه دشمن» ادامه خواهند داد. در حالی که ترکیه یکی از منتقدان سرسخت سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینی‌هاست، اما همچنان روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با این کشور حفظ کرده است. ترکیه نقش مهمی در مناقشات اسرائیل و فلسطینی‌ها بازی می‌کند و این نشان می‌دهد اردوغان همچنان به روابط با اسرائیل اهمیت می‌دهد.