پنجمین دوره جایزه ادبی استاد محمّد قهرمان در تالار دکتر علی شریعتی جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد.به گزارش خراسان، عصر روز چهارشنبه هفته گذشته پنجمین دوره جایزه ادبی استاد محمّد قهرمان با حضور دکتر محمود فتوحی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر سعید شفیعیون، دانشیار دانشگاه اصفهان، دکتر مهدی رحیم‌پور، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر سلمان ساکت، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، استاد محمّدکاظم کاظمی شاعر وپژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و جمعی از دانشجویان و شاعران در تالار دکتر علی شریعتی جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد.

 پژوهشگری از عصر صفوی تا امروز
در ابتدای این‌نشست که با همت مرکز اسناد و آثار مفاخر دانشگاه فردوسی مشهد، سازمان دانشجویان دانشگاهی خراسان رضوی و  فرهنگسرای جهاد دانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد، دکتر محمود فتوحی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن اشاره به پژوهش‌های مؤثر استادمحمد قهرمان گفت: امروز سایه پژوهش‌های استاد قهرمان بر سر بخشی از تاریخ فرهنگ ما سنگینی می‌کند.
بر اساس پژوهش‌هایی که به تازگی انجام دادم تعداد ۹ هزار صفحه تصحیح شعر و ۳ هزار و پانصد صفحه تصحیح ۸ جلدی تذکره عرفات‌العاشقین و عرصات العارفین که جزو منابع اصلی عصر صفویه است، بخشی از فعالیت‌های مهم استاد قهرمان به شمار می‌آید.
مخالفت شدید قهرمان با واژه سبک هندی
این استاد دانشگاه افزود: قهرمان در رویکرد خود به سبک هندی، دیدگاه‌ها و زاویه دیدی دارد که آن را می‌شود از مقدمه‌هایی که نوشته متوجه شد. نخست این که با واژه سبک هندی به شدت مخالف و معتقد است که این سبک در ایران حضور داشته و با این استدلال که بیشتر شاعران بزرگ از ایران به هند رفتند، تاکید می‌کند که باید یک اصطلاح ایرانی برای این نوع شعر وصف کرد.
وی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از دیدگاه‌های قهرمان در شعر عصر صفوی، فصاحت خراسانی است البته نه فصاحت خراسانی امروز، بلکه فصاحت زبانی خراسانی در عصر غزنویان، سامانیان و ...
دردسرهای ورود زبان کوچه بازاری به شعر
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: یکی از اشکالاتی که قهرمان در شعر عصر صفوی می‌دید، ورود لهجه‌های محلی به شعر بود مثل طغرای مشهدی که اصطلاحات کوچه بازاری مشهد را وارد شعر می‌کرد. قهرمان در این باره این گونه گفته: «اگر قرار باشد هر کس از شهر خودش اصطلاحات و تعابیر را وارد این نظام زبانی کند، شعر فارسی که در واقع پایگاه اصلی هویت ماست، دیگر قابل فهم نخواهد بود چون اصطلاحات مشهدی را اصفهانی‌ها متوجه نخواهند شد و اصطلاحات اصفهانی را تبریزی‌ها متوجه نخواهند شد و ... و آن دستگاه زبانی که حکمت و تجربه ایرانی در آن است، گسست برمی‌دارد. قهرمان معتقد بود که این کار نباید انجام شود در صورتی که ویژگی مهم شعر عصر صفوی، زبان کوچه بازار بود.
جای خالی قهرمان در ادبیات امروز
در ادامه این مراسم دکتر محمدجعفر یاحقی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در قالب پیام ویدئویی، گفت: جای استاد قهرمان میان تمام دوستداران شعر و ادب خالی است و ما این جا کنار هم جمع شده‌ایم تا  یک دوسالانه دیگر از جایزه محمد قهرمان را اجرا کنیم، جایزه‌ای که ویژه ادبیات عصر صفوی و  ادبیات سبک هندی است.
یاحقی افزود: خوشبختانه امسال آثار رسیده به این رویداد بسیار خوب و چشمگیر به نظر می‌رسید که این حاکی از آن است که این دوسالانه دارد  به نام محمد قهرمان ثبت و ماندگار می‌شود.
​​​​​​​
وی اظهار کرد: امیدوارم با این کار بتوانیم نام استاد محمد قهرمان را زنده نگه داریم، گرچه او زنده است و کتاب‌ها و آثار او چنان جای خود را نه تنها در خراسان بلکه در کشور باز کرده که نام و یاد او برای همیشه زنده خواهد ماند.
قهرمان و گلچین معانی، همسنگ چندین دانشگاه
دکتر سعید شفیعیون، دانشیار دانشگاه اصفهان و برگزیده دوره نخست جایزه ادبی قهرمان نیز به عنوان سخنران دیگر این مراسم گفت: برای من که همیشه دانش‌آموز سبک هندی هستم یاد مرحوم استاد قهرمان، همیشه زنده است.
گاهی وقت‌ها فکر می‌کنم اگر استاد قهرمان و گلچین معانی نبودند ما باید نسل‌ها پس از نسل‌ها تلاش می‌کردیم تا دوباره به این نقطه‌ای که هستیم، برسیم. استاد قهرمان و گلچین معانی به تنهایی کار چندین دانشگاه و پژوهشگاه را کردند.
توصیه ملک الشعرا بهار به محمد قهرمان چه بود؟
پس از سخنرانی دکتر شفیعیون، دکتر سلمان ساکت، دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی جایره ادبی قهرمان نیز ضمن اشاره به زندگی نامه استاد قهرمان گفت: استاد قهرمان در سرودن شعر محلی کم‌نظیر و زبانزد بود. ایشان از سال ۱۳۲۴ سرایش شعر محلی را آغاز می‌کند، در ابتدا سرایش شعر محلی را جدی نمی‌گرفت تا این که روزی  ملک‌الشعرا به او تاکید کرد که شعر محلی از نظر فرهنگی و ادبی برای ما بسیار حائز اهمیت است. از آن جا به بعد استاد قهرمان سرایش شعر محلی را یکی از راهکارها و راهبردهای کار خودش قرار می‌دهد.
جایزه ادبی قهرمان، فرصتی برای پژوهشگران
دکتر سلمان ساکت گفت: سنگ مزار استاد قهرمان در سال ۱۳۹۴ همزمان با اهدای کتابخانه استاد قهرمان گذاشته شد و در سال ۱۳۹۶ که ما در نشست خبری در خدمت دکتر فتوحی و دکتر یاحقی بودیم، آیین‌نامه‌ای را بعد از مشورت با استادان برجسته از جمله استاد شفیعی کدکنی آماده کرده بودیم و به تایید خانواده رسانده بودیم  که دور اول در سال ۱۳۹۷ آغاز شد. دور دوم نیز در سال ۱۳۹۸ برگزار شد که در آنجا ما تصمیم گرفتیم که این جایزه را از سالانه به دوسالانه تبدیل کنیم که به نظرم این تصمیم راهبرد خیلی خوبی بود چون باعث شد فرصت کافی برای پژوهشگران وجود داشته باشد تا ما آثار بیشتر و فاخرتری دریافت کنیم.وی ادامه داد: امسال ما یک بُعد دیگر هم به جایزه اضافه کردیم. به غیر از ادبیات عصر صفوی و سبک هندی، پژوهش‌های مرتبط با زندگی نامه، آثار و اشعار استاد قهرمان را هم در دستور کار قرار دادیم که در این زمینه هم برگزیده داشتیم.
تجلیل از آثار شایسته تقدیر  و خانواده 2 استاد کم نظیر
در پایان این مراسم از  دکتر مهدی رحیم‌پور برای تصحیح کتاب «موهبت عظمی و عطیه کبری»  اثر سراج‌الدین علی‌خان آرزو و دکتر حمزه کفاش برای تألیف کتاب «بلاغت تاریخ‌نگاری در ایران عصر صفوی» تجلیل شد. همچنین از همسر استاد راشد محصل و همسر استاد قهرمان تجلیل وقدردانی به عمل آمد.