نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، فرصتی بود برای بازخوانی جایگاه یک نهاد بین‌المللی که وظیفه‌اش نظارت فنی و غیرسیاسی بر فعالیت‌های هسته‌ای کشورهاست. اما حالا به نظر می‌رسد، آژانس به‌جای ایفای نقش داور بی‌طرف، درگیر یک بازی چندضلعی از روایت‌سازی، خط‌دهی اطلاعاتی و مهندسی فضای رسانه‌ای شده است؛ بازی که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، با سکوت‌ها، موضع‌گیری‌های نامتوازن و گزارش‌های جانبدارانه، در آن مهره‌ای تأثیرگذار اما پرسش‌برانگیز است.
آغاز نشست، مرور گزارش و سکوت در برابر تل‌آویو
در این نشست، گزارش دوره‌ای مدیرکل درباره نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران، مطابق رویه‌های مرسوم ارائه شد. اما آنچه از ابتدا توجه رسانه‌ها را جلب کرد، نه محتوای صرف فنی گزارش، بلکه لحن و گزاره‌های سیاسی پنهان در پس آن بود. گروسی در حاشیه نشست، در پاسخ به سؤالی درباره تهدیدهای فزاینده رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، به این جمله بسنده کرد: «این موضوع به خود اسرائیل مربوط است. ما تلاش می‌کنیم مسیر دیپلماتیک را حفظ کنیم.»در حالی که گزارش آژانس بار دیگر بر «عدم اطمینان از صلح‌آمیز بودن تمام فعالیت‌های ایران» تأکید کرده، هیچ اشاره‌ای به عملیات خرابکارانه اسرائیل در تاسیسات هسته‌ای کشورمان یا تهدیدهای نظامی تل‌آویو نشده است. این سکوت، تنها یک چشم‌پوشی ساده نیست؛ بلکه نشانه‌ای است از حرکت آژانس از جایگاه ناظر به سمت ابزار. ابزاری در خدمت اهداف طرف‌هایی خاص.
منبع گزارش: موساد! 
همزمان با انتشار گزارش آژانس، رسانه‌های اسرائیلی با افتخار اعلام کردند که بخش‌هایی از اطلاعات استفاده‌شده در تنظیم گزارش گروسی، مبتنی بر اسنادی است که پیشتر توسط موساد در اختیار آژانس قرار گرفته بود. این یعنی داده‌هایی که بر مبنای عملیات اطلاعاتی یک نهاد کاملاً خصمانه به‌دست آمده‌اند، اکنون مبنای قضاوت‌های رسمی آژانس درباره ایران شده‌اند. پذیرفتن این اطلاعات، آن هم بدون امکان راستی‌آزمایی مستقل، نقض آشکار اصول پادمانی است و عملاً مسیر نظارت فنی را به میدان جنگ روایتی-سیاسی تبدیل می‌کند؛ مسیری که ایران بارها نسبت به آن هشدار داده و خواستار بازگشت آژانس به مأموریت حرفه‌ای و غیرسیاسی خود شده است.
از گروسی تا سازمان ملل؛ جاه‌طلبی در سایه تنش
گروسی که برخی او را کاندیدای بالقوه برای جانشینی دبیرکل سازمان ملل متحد می‌دانند، با اتخاذ مواضع هماهنگ با ایالات متحده و تروئیکای اروپایی، ظاهراً در تلاش است جایگاه خود را در ساختار سیاسی بین‌المللی ارتقا دهد. او می‌توانست با ارائه گزارشی بی‌طرفانه، نقش خود را به عنوان ناظری آگاه، مستقل و مورد اعتماد جهانی تثبیت کند؛ اما ترجیح داد با تکرار ادعاهای غیرمستند، شانس خود را در زمین غربی‌ها بیازماید.نتیجه این مسیر اما مشخص است: افزایش تنش، بی‌اعتمادی بیشتر و تضعیف اعتبار نهادی که باید تکیه‌گاه توافقات بین‌المللی در حوزه صلح هسته‌ای باشد، نه بازیگر جناحی در معادلات قدرت.
مستندات جدید از خرابکاری اتمی روی میز آژانس 
در همین باره نور نیوز در گزارشی از یک پرونده خرابکاری اتمی خبرداده است. به گفته این رسانه  در جریان سفر اخیر ماسیمو آپارو، معاون گروسی به تهران، جمهوری اسلامی اسناد و مدارک تازه‌ای را درباره خرابکاری در دو مرکز هسته‌ای تورقوزآباد و ورامین در اختیار آژانس قرار داد. این اسناد شامل اعترافات افراد بازداشت‌شده، شبیه‌سازی‌های دقیق از نحوه نفوذ عوامل خرابکار و شواهد میدانی از نقش‌آفرینی شبکه‌ای سازمان‌یافته با حمایت خارجی بوده است. هدف ایران از ارائه این مستندات، نه فقط شفاف‌سازی، بلکه اثبات آن بود که بخشی از ابهامات پادمانی مطرح‌شده توسط آژانس، ریشه در عملیات خرابکاری و نفوذ امنیتی دارد، نه نقض تعهدات هسته‌ای. با این وجود، آژانس همچنان بر برخی ادعاهای مبهم خود اصرار می‌ورزد و حاضر نیست وزن اطلاعات دریافتی از منابع مشکوک را با اسناد رسمی تهران مقایسه کند.
بازگشت به تاکتیک فشار از مسیر شورای حکام
از سوی دیگر، آمریکا و تروئیکای اروپایی تلاش دارند با استفاده از فضای نشست شورای حکام، قطعنامه‌ای دیگر علیه ایران به تصویب برسانند. هرچند به‌طور رسمی ارتباط مستقیمی میان صدور این قطعنامه و مذاکرات ایران و آمریکا اعلام نشده، اما ناظران معتقدند دو مسیر، کاملاً به هم پیوسته‌اند و هدف نهایی، اعمال فشار حداکثری برای امتیازگیری در گفت‌وگوهای آتی است.افزایش تحریم‌ها، ادعاهای اثبات‌نشده درباره همکاری‌های موشکی با چین و روسیه، تبلیغات رسانه‌ای درباره «زمان گریز هسته‌ای» و تمرکز بر سناریوی تهدید نظامی، در واقع بخشی از یک جنگ ترکیبی رسانه‌ای-امنیتی است که واشنگتن در نبود اجماع بین‌المللی، تلاش می‌کند با آن افکار عمومی جهانی را تحت‌تأثیر قرار دهد.
 ایستادگی در برابر روایت تحمیلی، آمادگی برای دیپلماسی
در برابر این فضا، تهران اعلام کرده که همچنان به مسیر همکاری فنی با آژانس پایبند است، اما اجازه نخواهد داد مسیر گفت‌وگوها تحت تأثیر اطلاعات آلوده یا فشارهای سیاسی جهت‌دار قرار گیرد. ایران همواره به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده و در عین حال، هشدار داده که اگر رویکرد یک‌سویه ادامه یابد، ابزارهای واکنشی در اختیار دارد که با منافع هیچ‌یک از طرف‌ها سازگار نخواهد بود.در نهایت، این‌بار نیز پرونده به نقطه‌ای رسیده که نیازمند بازگشت نهادهای بین‌المللی به نقش اصلی خود است: بی‌طرفی، انصاف و اولویت دادن به دیپلماسی واقعی بر روایت‌سازی‌های امنیتی.