قدردانی پزشکیان از نقش فعال و سازنده عمان در روند مذاکرات غیرمستقیم

تحکیم مناسبات با "میانجی محترم"

نویسنده:

مترجم:

​​​​​​​

در حالی که سکوت رسمی، مه‌گرفته‌ترین اتمسفر مذاکرات ایران وآمریکا را شکل داده سفر پزشکیان به مسقط، ممکن است حلقه‌ گم‌شده‌ای باشد درزنجیره‌ای که از مسقط تا رم کشیده شده است.
رئیس جمهور با بیان این که ایران و عمان ظرفیت‌هایی دراختیار دارند که می‌توانند برای رفاه و پیشرفت یکدیگر ودیگرملت‌های منطقه به کار گیرند، گفت: ازنقش فعال و سازنده سلطنت عمان درروند مذاکرات غیرمستقیم نیز قدردانی می‌کنیم وامیدواریم این روند به نتایج خوبی منجر شود.
آیا پزشکیان می‌تواند لخته‌ای را که سال‌هاست در سرخرگ معادلات پیچیده‌ تهران و واشنگتن گیر کرده، با مهارت بیرون بکشد؟ با این که این سفر حاله ای از ابهام برای تحلیلگران دارد اما سید جلال ساداتیان، سفیر اسبق ایران دربریتانیا، با هدف ارزیابی و بررسی سفرمسعود پزشکیان به مسقط در بازه زمانی کنونی که همزمان مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن با میانجیگری عمان درجریان است گفت: عمانی‌ها در مقاطع مختلفی مساعدت‌هایی داشته‌اند و ما نیز متقابلا پاسخ داده‌ایم. چنین روابطی می‌تواند درآینده نیز ادامه پیدا کند و نقشی مهم درتعاملات ایران با جهان ایفا کند، چه درمواجهه با کشورهای عربی، چه غرب و چه درمقابله با تحریم‌ها. از این رو رفت‌وآمدهای دیپلماتیک میان دوکشورهمواره برقرار بوده است. همزمانی سفرهای مقامات ایرانی به عمان با ازسرگیری مذاکرات میان ایران و امریکا نیز معنادار است. این مذاکرات، اگرچه در دوره‌هایی به شهر رم کشیده شد، اما همچنان درمحل اقامت سفیر عمان درایتالیا برگزار می‌شد. علت این امر نیزآن بود که اروپایی‌ها احساس نکنند از روند مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند. به همین دلیل، عمانی‌ها ترتیبی دادند که نقش اروپا نیز دراین مذاکرات حفظ شود. احمد زید‌آبادی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز نوشت: تاکنون هیچ خبر و گزارش رسمی دربارۀ ایده و پیشنهاد وزیر خارجۀ عمان انتشار نیافته است. فقط برخی کارشناسان و رسانه‌ها، حدس زده‌اند که ممکن است پای یک «توافق موقت» و یا «تشکیل کنسرسیوم» در میان باشد. توافق موقت می‌تواند «تعلیق غنی‌سازی» از سوی ایران درمقابل برخی معافیت‌های تحریمی از طرف آمریکا را در یک دورۀ مشخص دربرگیرد. چنین توافقی گرچه فرصت کافی برای ادامۀ مذاکرات و شانس دستیابی به توافق دائمی دراختیار دو طرف قرار می‌دهد، اما به نظر می‌رسد که وضعیت داخلی آمریکا و ایران اجازۀ آن را نمی‌دهد. معافیت‌های تحریمی گره بزرگی از پای اقتصاد ایران باز نمی‌کند و حامیان اسرائیل در ایالات متحده نیز هرگونه استمرار مذاکرات را به معنای منقضی شدن تاریخ فعال شدن مکانیسم ماشه و «بستن دست اسرائیل» برای حملۀ ادعایی علیه تأسیسات اتمی ایران تلقی می‌کنند و با آن موافق نیستند. تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی نیز ظاهراً جاذبۀ خود را برای طرف‌های ماجرا از دست داده است چراکه اختلاف بر سر محل استقرار آن، مشابه اختلاف بر سر اصل به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران است. با این حساب، مقام‌های عمانی مسئولیت بسیار دشواری به جان خریده‌اند و ایده‌ای که همزمان ایران و آمریکا و سایر کشورهای دخیل در این ماجرا را راضی کند، دور از ذهن به نظر می‌رسد. با این همه، آنچه داستان را قدری عجیب و گیج‌کننده می‌کند، اعلام نظرهای دونالد ترامپ پس از برگزاری هر دور از مذاکرات است. ترامپ معمولاً پس از هر دور مذاکره، آن را همراه با پیشرفت و «بسیار خوب» توصیف کرده است! درحالی‌که یک ناظر بی‌طرف از مواضع رسمی دو طرفِ مذاکره، قرینه‌ای برای خوش‌بینی و یا پیشرفت مذاکرات به دست نمی‌آورد، سخن ترامپ چه معنایی دارد؟ آیا «زبان خصوصی» او مشکل‌آفرین شده است؟ یا پشت پرده و دور از نگاه ناظران اتفاقات خاصی در حال رقم خوردن است؟ یا این که حرکت به سمت بن‌بست مذاکرات را هم نوعی «پیشرفت» به حساب می‌آورد؟ و یا نیم‌کاسه‌ای زیر کاسه است تا درکنار ادامۀ مذاکرات، «نقشه‌های جایگزین» پخته و آماده شود؟ ظاهراً تیم ترامپ به تأسی ازآموزه‌های فلسفی لئو اشتراوس و ملهم از افلاطون «سیاست» را به صورتی گمراه‌کننده دنبال می‌کنند!
10 صفحه اول